BRANDNETELBrandnetel (Urtica dioica) is een veel voorkomende plant die wereldwijd groeit en vaak als onkruid wordt beschouwd. Ondanks haar negatieve reputatie vanwege haar brandende effect bij aanraking, heeft brandnetel een lange geschiedenis als medicinale plant. Al eeuwenlang wordt brandnetel gebruikt in verschillende culturen voor haar therapeutische eigenschappen. Vanwege haar rijke bron aan voedingsstoffen en biologisch actieve stoffen wordt brandnetel vandaag de dag nog steeds gebruikt in de traditionele geneeskunde en als supplement voor gezondheidsbevorderende doeleinden. In dit artikel onderzoeken we de diverse medicinale toepassingen van brandnetel en de wetenschappelijke basis achter haar helende eigenschappen.
|
|
Wat is brandnetel?
De brandnetelplant komt vooral voor in Europa, Azië en Noord-Amerika waar ze het beste groeit op braakliggende terreinen en velden, of in het bos. De plant houdt van een vochtige grond en gedijt bijzonder goed op stikstofrijke bodems zoals rondom verlaten gebouwen.
Brandnetels groeien in de zomer tot 1 à 2 meter hoog en in de winter sterven de bovengrondse delen weer af tot op de grond. Ze heeft verreikende wortels en geeft talrijke kleine, groenachtige of bruinachtige bloemen.
Op de stengels en de bladeren vertoont de plant talrijke holle stekende en niet-stekende haartjes (trichomen). Bij aanraking van mens of dier komen de toppen van die haartjes los en vormen ze stekende naaldjes onder de huid waar ze histamine en andere chemische stoffen injecteren. Die chemische stoffen veroorzaken een pijnlijke steek (paresthesie). |
|
Gebruik van brandnetel
Bijzonder rijk aan vitaminen en mineralen wordt de brandnetelplant al jaren gebruikt als heilzaam kruid en als een bron van voedsel. Van de plant worden vooral de wortels (radix urticae) geoogst in de herfst en het bovengronds kruid of de bladeren (herba urticae) van de verse bloeiende plant gebruikt.
Gekookt ruiken brandnetels een beetje zoals spinazie. Wanneer vroeger voedsel schaars was, werden ze door de Indianen in de lente geoogst en gekookt,. Door ze te weken of te koken in water verdwijnen de brandharen met hun bijtende chemische stoffen. Brandnetelbladeren kunnen gebruikt worden in thee of sap, als tinctuur of olie-extract.
 |
|
Brandnetel en haar Latijnse naam
De Latijnse benaming Urtica dioica is afkomstig van de woorden urere (branden) en dioica (twee huizen). Het eerste deel verwijst naar het prikkende of brandende karakter van de plant, het tweede naar het feit dat de plant tweehuizig is, wat betekent dat de ene plant mannelijke en de andere plant vrouwelijke bloemen draagt. |
|
Werkende stoffen in brandnetelBrandnetel staat bekend om haar indrukwekkende nutriëntenprofiel. De plant is rijk aan vitaminen (A, C, K, en verschillende B-vitaminen), mineralen (voornamelijk ijzer, magnesium, calcium, silicium en kaliumzouten), antioxidanten (flavonoïden, carotenoïden) en essentiële aminozuren. Bovendien bevat het ook waardevolle fytonutriënten zoals lignanen, polyfenolen en fenolzuren, die bijdragen aan de medicinale eigenschappen van de plant.
Daarnaast bevatten de bladeren meer bepaald aminen (acetylcholine, histamine, serotonine, 5-hydroxytryptamine en choline), mierenzuur en azijnzuur in de brandharen, mineralen, chlorofyl, flavonol glycosiden, fenolische zuren, scopoletine, b-sitosterol en tannines. De wortels bevatten neutrale en zure polysacchariden, een lectine (UDA), fenolen en sterolen inclusief glycosiden. |
|
De heilzame werking van brandnetel- Detoxificatie
Brandnetel is bloedzuiverend, lymfezuiverend, ontgiftend, ontzurend en cheleert zware metalen en is hiermee dus een zeer goed detoxmiddel- Het bloedzuiverende effect van het bladsap van de brandnetel is grotendeels te danken aan haar urinedrijvende (diuretische) eigenschappen. Brandnetel heeft immers het vermogen om de nieren te stimuleren, waardoor de urineproductie wordt verhoogd. Dit helpt om gifstoffen, overtollige mineralen en andere afvalstoffen uit het lichaam te verwijderen via de urine en om de bloeddruk te verlagen.
- Het stimuleren van de nierfunctie kan ook bijdragen tot het voorkomen van nierstenen (antilithicum) en urineweginfecties (UWI), wat op zijn beurt de algemene gezondheid van het lichaam bevordert.
- Dankzij de urinezuurafdrijvende eigenschappen wordt het urinezuur uit de weefsels naar de bloedbaan gedreven en via de nieren uitgescheiden zonder verlies aan mineralen. Deze eigenschap kan bijdragen tot de behandeling van spier- en gewrichtsproblemen zoals jicht en reumatische aandoeningen.
- Brandnetel bevat ook antioxidanten, zoals flavonoïden en carotenoïden, die helpen bij het neutraliseren van vrije radicalen en het verminderen van oxidatieve stress in het lichaam. Oxidatieve stress kan cellulaire schade veroorzaken en bijdragen aan veroudering en het ontstaan van verschillende ziekten. Door het neutraliseren van vrije radicalen draagt brandnetel bij aan het detoxificatieproces van het lichaam en het behoud van een gezonde celstructuur.
 - Ontstekingsremmende eigenschappen
Een van de meest opvallende kenmerken van brandnetel is haar ontstekingsremmende (anti-inflammatoire) en pijnstillende (analgetische) werking. Studies hebben aangetoond dat brandnetel bioactieve stoffen bevat die ontstekingen en pijn kunnen verminderen. Deze eigenschappen kunnen gunstig zijn bij de behandeling van verschillende ontstekingsgerelateerde en reumatische aandoeningen zoals slijtage van de gewrichten (artrose) en gewrichtsontsteking (artritis).
- Verlichting van allergieën
Brandnetel wordt al lang gebruikt als een natuurlijke remedie tegen allergieën, met name seizoensgebonden allergische rhinitis, beter bekend als hooikoorts, en huisstofmijtallergie. Dat is te danken aan de aanwezige quercetine die een ontstekingsremmend en mestcelstabiliserend effect heeft. Quercetine vermindert immers de histamineafgifte uit basofielen en mestcellen.
Het gebruik van brandnetel als thee, tinctuur of supplement kan de symptomen van allergieën verminderen, waaronder niezen, jeukende ogen, loopneus en jeukende huid. Wetenschappers suggereren dat brandnetel de afgifte van histamine en andere ontstekingsstoffen kan remmen, wat de allergische reactie vermindert.
- Bloedcirculatie en zuurstoftoevoer
Brandnetel heeft een positief effect op de bloedcirculatie. Omdat deze plant rijk is aan ijzer draagt het bij tot het zuurstoftransport in het bloed. Voldoende ijzergehalte kan helpen bij het voorkomen van bloedarmoede en vermoeidheid, aangezien het lichaam beter in staat is om zuurstof naar alle weefsels en organen te transporteren. Een goede bloedcirculatie is ook van vitaal belang voor de algehele gezondheid, omdat het helpt bij het afvoeren van afvalstoffen en het bevorderen van een efficiënt metabolisme.
- Bevordering van haar- en huidgezondheid
Brandnetel wordt vaak gebruikt in haar- en huidverzorgingsproducten vanwege haar mogelijke voordelen voor de gezondheid van het haar en de huid.- De plant bevat nutriënten die de haargroei kunnen bevorderen en roos kunnen verminderen.
- Brandnetelextracten helpen bij de behandeling van huidaandoeningen zoals acné, steenpuisten (furonkels), zweren en atopisch eczeem (atopische dermatitis) vanwege hun antimicrobiële en ontstekingsremmende eigenschappen
|
|
Belangrijke indicatieve onderzoeken- Osteoartritis
Onderzoeken tonen aan dat zowel inname als uitwendig gebruik van brandnetelextracten de pijnsymptomen bij patiënten met osteoartritis kunnen verminderen. Gebruik van brandnetel zou de dosis pijnstillers aanzienlijk kunnen helpen verminderen.
- Benigne Prostaathyperplasie (BPH)
Onderzoeken leveren enig bewijs dat brandnetel, alleen of in combinatie met andere ingrediënten een positief effect kan hebben bij urinaire aandoeningen die gepaard gaan met goedaardige prostaatvergroting (benigne prostaathyperplasie BPH) zoals nachtelijk plassen (nocturia), vaak plassen, urineretentie en een geïrriteerde blaas. Het effect wordt vergroot in combinatie met zaagpalm
Voorzichtigheid en nevenwerkingen
Hoewel brandnetel veel gezondheidsvoordelen biedt en over het algemeen goed verdragen wordt, moet het met voorzichtigheid gebruikt worden, vooral als supplement omdat de inhoudsstoffen meer geconcentreerd zijn dan in de natuurlijke matrix van de plant zelf. - Overmatig gebruik kan bij sommige mensen milde maagklachten veroorzaken.
- Er zijn enkele gevallen bekend met allergische huidreacties. Gebruik geen brandnetel indien je allergisch bent voor planten van de Urticaceae familie.
- Omdat brandnetels mogelijks een baarmoederstimulerend effect heeft, is ze niet aangeraden bij zwangerschap.
- Het gebruik van brandnetel wordt ook afgeraden tijdens de zwangerschap, de borstvoedingsperiode en bij kinderen onder de 12 jaar, door de effecten op het androgeen en het oestrogeen metabolisme.
- Wees voorzichtig als je nieren niet zo goed werken (nierdysfunctie) omdat brandnetel een diuretisch effect heeft.
|
|
Interacties met andere planten, supplementen en medicijnen- Omdat brandnetel de bloeddruk en de bloedsuikerspiegel kan verlagen dien je voorzichtig te zijn als je medicijnen gebruikt met hetzelfde doel. Ze zouden elkaar kunnen versterken.
- Brandnetel bevat een grote hoeveelheid vitamine K die een positief effect heeft op de bloedstolling. Wees dus voorzichtig als je bloedverdunners gebruikt omdat brandnetels het bloedverdunnend effect kunnen beïnvloeden
 |
|
CONCLUSIEBrandnetel heeft een lange geschiedenis als medicinale plant en biedt een breed scala aan therapeutische eigenschappen. Van ontstekingsremmende en diuretische eigenschappen tot het verlichten van allergieën en het bevorderen van haar- en huidgezondheid, de voordelen van brandnetel zijn talrijk. Hoewel het over het algemeen als veilig wordt beschouwd, is het belangrijk om voorzichtig te zijn en medisch advies in te winnen voordat je brandnetel als supplement gaat gebruiken. Door haar potentieel als natuurlijke remedie te erkennen, kunnen we brandnetel op een verantwoorde en effectieve manier inzetten voor medicinale doeleinden. |
|
|
