De cholesterolmythes ontkracht
Heb jij ook een te hoge cholesterol?
We ontmoeten steeds vaker mensen die geen verzadigde vetten meer durven/mogen eten omdat hun cholesterol te hoog is en/of ze cholesterolverlagende middelen nemen. Het vreemde is dat het niet alleen gaat om mensen met overgewicht. Jawel, ook mensen met een slanke lichaamsbouw kunnen een hoger cholesterolgehalte hebben dan officieel wordt voorgeschreven. Er bestaan echter veel mythes rond vetten en cholesterol. In de twee volgende artikelen (want het wordt alweer een uitgebreid onderwerp) leggen we de zogenaamde cholesterolproblematiek onder de loep en hopen we hiermee een aantal mythes te ontkrachten en een antwoord te geven op je vragen.
Zonder cholesterol kunnen we niet leven!
Cholesterol is een witte vetachtige stof die door het lichaam zelf aanmaakt wordt in de lever en een essentiële rol speelt in het leven.
Cholesterol is een onmisbare lichaamseigen stof die voor 75 à 95% (verschillende bronnen) aangemaakt wordt door een gezonde lever. De overige 5 à 25% moet uit onze voeding komen door het eten van gezonde vetten. Als je er te weinig van eet, gaat je lever er meer van produceren. Je kunt je dus de vraag stellen waarom je lever een stof gaat produceren als die slecht voor je zou zijn. Dat klinkt eigenlijk niet zo logisch, vind je niet?
Hardnekkige mythes die intussen achterhaald zijn
Ongeveer 50 jaar geleden hebben enkele wetenschappers een verband gevonden tussen hoge cholesterolspiegels in het bloed en een verhoogd risico op cardiovasculaire aandoeningen. Daaruit werd zonder meer geconcludeerd dat we verzadigde dierlijke vetten onze voeding moesten weren en cholesterolverlagende middelen moesten gaan gebruiken.
Deze maatregelen hadden echter onbedoelde gevolgen voor de gezondheid:
De anticholesterolcampagne zit zo hard ingebakken dat artsen moeilijk durven afwijken van het destijds opgelegde protocol. Toch zijn er intussen voldoende wetenschappelijke studies die bewijzen dat verzadigde vetten (dierlijke vetten afkomstig van vlees, vis en zuivel) niet de oorzaak zijn van cholesterolgerelateerde risico’s voor hart- en vaatziekten. We citeren er enkele …
Al 30 jaar lang waarschuwen steeds meer beroemde wetenschappers, artsen en chirurgen tegen de demonisering van cholesterol op basis van een onjuist beeld dat destijds geschetst werd door statistieken die nog steeds gehanteerd worden in het huidige behandelingsprotocol van zogenaamd te hoge cholesterol. We citeren enkele van hun uitspraken …
Uit dit eerste deel kunnen we alvast besluiten dat:
Volgende week vertellen we hoe het komt dat onze cholesterol soms hoog staat, wat het doet in ons lichaam, waar hart- en vaatziekten wél vandaan komen, waarom we gezonde vetten zo hard nodig hebben en je dus beter boter eet dan margarine.
We ontmoeten steeds vaker mensen die geen verzadigde vetten meer durven/mogen eten omdat hun cholesterol te hoog is en/of ze cholesterolverlagende middelen nemen. Het vreemde is dat het niet alleen gaat om mensen met overgewicht. Jawel, ook mensen met een slanke lichaamsbouw kunnen een hoger cholesterolgehalte hebben dan officieel wordt voorgeschreven. Er bestaan echter veel mythes rond vetten en cholesterol. In de twee volgende artikelen (want het wordt alweer een uitgebreid onderwerp) leggen we de zogenaamde cholesterolproblematiek onder de loep en hopen we hiermee een aantal mythes te ontkrachten en een antwoord te geven op je vragen.
Zonder cholesterol kunnen we niet leven!
Cholesterol is een witte vetachtige stof die door het lichaam zelf aanmaakt wordt in de lever en een essentiële rol speelt in het leven.
- Cholesterol is de grondstof voor de aanmaak van belangrijke steroïde hormonen zoals oestrogeen, progesteron, testosteron, aldesteron, cortisol en DHEA.
- Cholesterol is de bouwstof voor de celmembranen van al onze lichaamscellen.
- Cholesterol is nodig voor de bouw van het zenuwstelsel, meer bepaald de myelineschede die de zenuwvezels omhult en beschermt.
- Ongeveer 60% van onze hersenen bestaat uit cholesterol. Zonder cholesterol kunnen we dus niet helder denken en functioneren.
- Cholesterol is nodig voor de productie van vitamine D en is essentieel voor de opname van de vetoplosbare vitaminen A, D, E en K.
- De LDL-cholesterol, die we kennen als ‘slechte’ cholesterol is de enige stof die cholesterol in de energiefabriekjes van onze cellen (mitochondriën) kan brengen.
- Cholesterol is de grondstof voor de productie van galzuren, die de vetverbranding en de stoelgang reguleren.
Cholesterol is een onmisbare lichaamseigen stof die voor 75 à 95% (verschillende bronnen) aangemaakt wordt door een gezonde lever. De overige 5 à 25% moet uit onze voeding komen door het eten van gezonde vetten. Als je er te weinig van eet, gaat je lever er meer van produceren. Je kunt je dus de vraag stellen waarom je lever een stof gaat produceren als die slecht voor je zou zijn. Dat klinkt eigenlijk niet zo logisch, vind je niet?
Hardnekkige mythes die intussen achterhaald zijn
- Vetten eten, en dan vooral verzadigde en/of dierlijke vetten zou het cholesterolgehalte in het bloed doen verhogen en hiermee ook het risico op cardiovasculaire aandoeningen.
- Als het cholesterolgehalte in je bloed te hoog is volgens bepaalde tabellen, zou je een verhoogd risico lopen op hart- en vaatziekten.
- Om het risico op hart- en vaatziekten te verminderen moet je cholesterolverlagende middelen nemen.
Ongeveer 50 jaar geleden hebben enkele wetenschappers een verband gevonden tussen hoge cholesterolspiegels in het bloed en een verhoogd risico op cardiovasculaire aandoeningen. Daaruit werd zonder meer geconcludeerd dat we verzadigde dierlijke vetten onze voeding moesten weren en cholesterolverlagende middelen moesten gaan gebruiken.
Deze maatregelen hadden echter onbedoelde gevolgen voor de gezondheid:
- De cholesterolverlagende middelen (statines) hadden ernstige nevenwerkingen zoals spierpijn en spieratrofie. En aangezien het hart ook een spier is, met de dood als gevolg. Mensen zijn eigenlijk gestorven door een medicijn dat hen juist had moest beschermen tegen het risico voor hart- en vaatziekten.
- De voedingsindustrie heeft aardig ingespeeld op nieuwe gezondheidsvoorschriften door lightproducten te ontwikkelen waarin de vetten werden vervangen door andere smaakversterkende stoffen zoals … suikers. Met als gevolg dat onze lever overbelast wordt en dat er meer mensen lijden aan overgewicht dan 50 jaar geleden.
- Komt nog daarbij dat door minder vetten te eten ons verzadigingssysteem minder snel in gang schiet, waardoor we constant honger hebben. Meer zelfs, we hebben voortdurend drang naar zoet, wat ons gewicht ook niet ten goede komt.
- Door minder vetten te eten krijgen we steeds meer te maken met symptomen van een cholesteroltekort zoals hormonale problemen (fertiliteitsproblemen, potentievermindering, hypoglycemie, een verstoorde stofwisseling, obesitas), leververvetting (lees ons vorig artikel over fructose), spier- en gewrichtspijn, krampen door een verstoorde elektrolytenhuishouding, mentale en geestelijke problemen door een minder goed functionerend zenuwstelsel (overprikkeling, geïrriteerdheid, stress, slaapproblemen, depressie, burn-out, concentratie- en geheugenproblemen), vermoeidheid, gebrek aan energie, obstipatie, botaandoeningen, een verzwakte afweer, kanker … je hoort het al: een aantasting van de lichaamscellen en lichaamsstoffen waarbij cholesterol betrokken is.
De anticholesterolcampagne zit zo hard ingebakken dat artsen moeilijk durven afwijken van het destijds opgelegde protocol. Toch zijn er intussen voldoende wetenschappelijke studies die bewijzen dat verzadigde vetten (dierlijke vetten afkomstig van vlees, vis en zuivel) niet de oorzaak zijn van cholesterolgerelateerde risico’s voor hart- en vaatziekten. We citeren er enkele …
- In de jaren ’60 van vorige eeuw bestudeerden 2 onderzoeksteams de Keniaanse stammen Masaï en Samburu naar hun eetgedrag en het verband met hun cholesterolwaarden. In beide stammen drinken de mensen vele liters vette kamelenmelk en koemelk en eten ze kilo’s vlees. Ongeveer 60% van hun calorie-inname bestaat uit verzadigde vetten. Tegen alle verwachtingen in bleek hun cholesterolniveau heel laag te zijn. (Referentie: “Cardiovascular disease in the Masai” - J of Atherosclerosis Research, 1964;4:289-312)
- Een onderzoeksteam van de Michigan University ondervroeg 2000 mensen gedetailleerd over hun eetpatroon en vergeleek hun antwoorden met hun cholesterolniveaus. (Referentie: Am J. Clin. Nutr., 1976;29:1384-1392)
- De gekende Amerikaanse Nurses Health Study (die niet minder dan 100 miljoen dollar heef gekost) verzamelde de eetgewoontes en de gezondheidstoestand van meer dan 200.000 vrouwen over een periode van tientallen jaren. Een ander Amerikaans onderzoek, de Women’s Health Initiative, valt onder de gouden standaard binnen de voedingsonderzoeken. Het betreft een gerandomiseerd klinisch wetenschappelijk onderzoek waarbij de eetgewoontes en de gezondheidsuitkomsten van ongeveer 49.000 vrouwen gedurende 8 jaar gevolgd werden om te kunnen vaststellen wat het effect is van een vetarm dieet op het risico van borstkanker en hart- en vaatziekten. De resultaten van beide studies waren verbluffend: een vetarm dieet vermindert het risico op hart- en vaatziekten absoluut niet!
Al 30 jaar lang waarschuwen steeds meer beroemde wetenschappers, artsen en chirurgen tegen de demonisering van cholesterol op basis van een onjuist beeld dat destijds geschetst werd door statistieken die nog steeds gehanteerd worden in het huidige behandelingsprotocol van zogenaamd te hoge cholesterol. We citeren enkele van hun uitspraken …
- De normale doorsneewaarde van het cholesterolgehalte bij volwassenen situeert zich rond de 250 mg/dl (6,36 mmol/l) en niet rond de 190 mg/dl (5 mmol/l).
- Atherosclerose wordt voor 99% veroorzaakt door roken, vetzucht hoofdzakelijk veroorzaakt door te veel koolhydraten te eten, urinezuurafzetting door jicht, hoge bloeddruk, diabetes, jicht, chronische stress en erfelijke aanleg. Atherosclerose is een verharding die optreedt in bindweefsel en cellulaire structuren van de vaatwanden. Het gemeten aandeel van cholesterol is slechts 1%.
- Cholesterol heeft geen invloed op de ontwikkeling van atherosclerose en de eventueel daaropvolgende hartinfarcten.
- Dierproeven hebben ondubbelzinnig aangetoond dat cholesterol niet als oorzaak van atherosclerose aangemerkt kan worden.
- De lever maakt de lichaamseigen cholesterol aan en stuurt de cholesterolspiegel in het bloed. Een verhoging of verlaging hiervan via de voeding is slechts op korte termijn en voor maximum 5% mogelijk.
- Hoewel in Frankrijk de cholesterolwaarden hoger zijn, sterven daar naar verhouding weinig mensen aan een coronaire hartaandoening. Het maakt voor de cholesterolspiegel niet het minste verschil uit hoeveel eieren we eten. (Prof. Dr. M. Apfelbaumn Universiteit van Parijs)
- Door te streven naar een cholesterolspiegel onder de 200 mg/dl worden 85% van alle mannen en vrouwen boven de 40 tot cholesterolpatiënt gebombardeerd. (Prof. Dr. M. Berger, Düsseldorf)
- Lipidenverlagende geneesmiddelen dringen het aantal hartinfarcten niet terug (dr. G. Glaeske)
- In toenemende mate wordt nu erkend dat campagnes voor vetarm eten gebaseerd zijn op heel weinig wetenschappelijk bewijs en dat ze mogelijks onbedoelde gevolgen hadden voor onze gezondheid. (Journal of the American College of Nutrition, Vol. 20,1, 5-19, 2001, Frank Hu, Harvard School of Public Health)
Uit dit eerste deel kunnen we alvast besluiten dat:
- Het eten van (verzadigde dierlijke) vetten de cholesterolspiegel in het bloed niet verhoogt en dus geen risico betekent voor hart- en vaatziekten.
- Er eveneens weinig of geen bewijs gevonden is dat vetten de oorzaak zijn van obesitas.
- We de afgelopen 30 jaren steeds meer cholesterol-/vetarme producten zijn gaan eten en we desondanks steeds dikker en ongezonder worden, en dat hart- en vaatziekten meer dan ooit bovenaan de lijst van doodsoorzaken staat.
- Voor het eerst in de mensheid de levensverwachting weer daalt. Wij zullen vroeger sterven dan onze ouders.
Volgende week vertellen we hoe het komt dat onze cholesterol soms hoog staat, wat het doet in ons lichaam, waar hart- en vaatziekten wél vandaan komen, waarom we gezonde vetten zo hard nodig hebben en je dus beter boter eet dan margarine.
