Wat is kombucha?
Ooit al eens van kombucha gehoord? Kombucha is een gefermenteerde drank op basis van groene of zwarte thee en heeft een ietwat speciale smaak. Afhankelijk van de ingrediënten die je eraan toevoegt, kun je de smaak vergelijken met die van zure appelcider met een tikkeltje azijn. Sommigen drinken deze licht sprankelende drank als dagelijks gezondheidsdrankje, andere als wijntje om iets te vieren of als aperitief terwijl de vrienden bijvoorbeeld alcohol drinken.
Hoe wordt kombucha gemaakt?
Kombucha wordt gemaakt op basis van groene of zwarte thee. Na het toevoegen van suiker, specifieke bacteriën en gist gaat de drank gaan fermenteren. De suiker wordt door de bacteriën opgenomen en de drank krijgt stilaan een andere structuur. Door de fermentatie ontstaat er in de drank een beetje koolzuur, ontstaan er nieuwe bacteriën, vitaminen en mineralen, en verandert de smaak van aangenaam fruitig en tintelend zuur naar zacht azijnachtig. Hoe langer de gisting doorgaat, hoe sterker de azijnsmaak wordt.
Het belang van het fermentatieproces
Tijdens het fermentatieproces dat een tot twee weken duurt ontstaat een soort zwamvormig vel op de drank: de SCOBY (Symbiotic Culture of Bacteria and Yeast). Deze schimmel is eigenlijk een symbiotische cultuur van azijnzuurbacteriën en gist.
Het is dat fermentatieproces dat kombucha zo bijzonder maakt om volgende redenen:- Net zoals bij zuurdesem, kaas, yoghurt, zuurkool, wijn, bier en kimchi zorgt het fermentatieproces ervoor dat de kombucha langer bewaard kan worden.
- Wanneer de gisten en bacteriën van de SCOBY (moederzwam) met elkaar gaan reageren (glycolyse) ontstaat een drinkbaar soort alcohol (ethanol). De azijnzuurbacteriën in de SCOBY gebruiken deze ethanol om azijnzuur te maken, vanwaar de zure azijnachtige smaak van de kombucha.
- Terwijl bier en wijn alcoholisch worden tijdens de fermentatie, bevat kombucha een verwaarloosbare hoeveelheid van 0,5% alcohol, waardoor deze drank als niet alcoholisch beschouwd mag worden.
- De SCOBY verandert de polyfenolen van de groene of zwarte thee in andere organische verbindingen die de zuurtegraad van de drank verhogen zodat er geen andere micro-organismen kunnen groeien. Het zijn die nieuwe organische verbindingen die verantwoordelijk zijn voor de extra gezondheidsvoordelen van kombucha.
Kombucha door de geschiedenis heen- Kombucha werd al meer dan 2000 jaar geleden in China, en later in Japan, gedronken omwille van zijn ontgiftende en stimulerende eigenschappen voor de gezondheid. In het Verre Oosten sprak men zelfs van ‘onsterfelijkheidsthee’. Daarom was het zelfs gebruikelijk dat de kombucha-ingrediënten samen met het familierecept van moeder op dochter werden doorgegeven als huwelijksgeschenk.
- Door de uitbreiding van de internationale handelsroutes kwam kombucha in Rusland terecht en vervolgens in de andere Oost-Europese gebieden.
- Sinds WOII maakte kombucha zijn intrede in achtereenvolgens Duitsland, Frankijk en Noord-Afrika.
- In de jaren 60 ontdekten Zwitserse wetenschappers dat kombucha goed is voor de darmen, net zoals yoghurt.
- In de jaren ’60 en ’70 was kombucha zeer populair binnen de Amerikaanse hippiecultuur. Als natuurlijk product en omwille van de gezonde ingrediënten was kombucha de perfecte tegenhanger van de grote, commerciële frisdrankmerken.
- En terwijl we de laatste jaren steeds vaker puur en onbewerkt willen eten en drinken, neemt ook de interesse voor kombucha weer toe.
Kombucha vol probiotica voor de darmen
Over kombucha wordt van alles beweerd. Labotesten en dierproeven leveren beloftevolle aanwijzingen over positieve effecten van kombucha. Anders dan in labotesten en dierenproeven, kunnen mensen soms totaal verschillend reageren op inhoudstoffen dan. We zijn dan ook voorzichtig in onze opsomming van heilzame eigenschappen.
Wat we wel weten is dat kombucha rijk is aan probiotische melkzuurbacteriën en antioxidanten. In de SCOBY zitten heel wat melkzuurbacteriën die een probiotische werking hebben. Zoals je al kon lezen in een vorig artikel over probiotica, koloniseren ze onze darmen met goede bacteriën die nodig zijn voor een gezonde darmflora, de vertering, het immuunsysteem, ons humeur, hoe we omgaan met stress, onze eetlust en gewichtsverlies.
Recent onderzoek heeft nu ook aangetoond dat het niet voldoende is om af en toe levende bacteriën via ons voedsel in te nemen. Om er op lange termijn profijt uit te halen, moeten we ze blijven innemen. Af en toe een glaasje kombucha houdt je darmflora in conditie.
Wat zijn de voordelen van kombucha voor de gezondheid?- Antioxidanten
De thee, meer bepaald de groene thee, waarmee kombucha gemaakt wordt, bevat veel polyfenolen. Dit zijn antioxidanten die essentieel zijn om de vrije radicalen in ons lichaam te neutraliseren. De stofwisseling of vertering van ons voedsel is niets anders dan de verbranding van de ingrediënten van ons voedsel. Daarbij wordt veel zuurstof verbruikt en komen er veel vrije radicalen vrij. Antioxidanten afkomstig uit voedsel blijken het best opneembaar en het meest efficiënt te zijn. De groene thee in kombucha is als het ware een antioxidantenbom en dus een goede beschermer van onze cellen. Daarna bevat kombucha ook nog een gezonde dosis vitaminen van het B-complex.
- Maag- en darmwerking
Tijdens het fermentatieproces ontstaan nieuwe bacteriën die de darmwerking kunnen optimaliseren. Laten we echter eerlijk zijn, kombucha bevat niet zoveel probiotica als gefermenteerde zuivel. Maar dankzij de rijke variatie aan bacteriën in combinatie met de antioxidanten in de thee en de hogere zuurtegraad, kunnen we toch zeggen dat kombucha een positief effect heeft op maag- en darmproblemen.
- Spijsvertering
Tijdens het fermentatieproces ontstaan ook diverse enzymen die de spijsvertering ondersteunen in het afbreken en verwerken van voedsel.
- Remt darmontstekingen
Tijdens het fermentatieproces ontstaan ook zuren die de kombucha zijn fris-zure smaak bezorgen en de opname van de gevormde enzymen bevorderen. Daarnaast hebben deze zuren ontstekingsremmende eigenschappen, meer bepaald bij darmontstekingen.
- Ondersteunt het immuunsysteem
Tijdens het fermentatieproces komen ook verschillende vitaminen vrij zoals vitamine A, vitaminen van het B-complex en vitamine K. Door een verbeterde darmwerking worden de vitaminen ook beter opgenomen vanuit de darmen. Dit heeft een positief effect op het immuunsysteem.
- Gezonde huid
Niet voor niets wordt gezegd dat je je huid van binnenuit moet voeden. Een goede darmwerking, een verbeterde opname van vitaminen, mineralen, enzymen en antioxidanten, en de ontstekingsremmende eigenschappen van kombucha uiten zich vrij snel in een gezondere huid. Daarnaast heeft kombucha ook een reinigende werking en is het als een verfrissende tonic voor de huid.
En wat met de andere gezondheidsclaims?
Op het internet vind je wellicht een hele reeks veelbelovende geneeskrachtige eigenschappen van kombucha. Zo zou kombucha de bloeddruk verlagen, je beschermen tegen diabetes, je LDL-cholesterol verlagen en je HDL-cholesterol verhogen, je bloed ontgiften, een antibacteriële werking hebben en veroudering tegengaan. We willen je dit ook graag doen geloven, maar wachten liever op de resultaten van diepgaand humaan onderzoek.
Voorzichtigheid bij het gebruik van kombucha- De SCOBY kan steeds hergebruikt worden en verder fermenteren. De (hoeveelheden) stoffen die aangemaakt worden tijdens het fermentatieproces kunnen telkens verschillend zijn zodat je nooit dezelfde kombucha hebt. Daardoor kunnen de eigenschappen variëren.
- Je kunt kombucha zelf fermenteren maar we willen je waarschuwen om het fermentatieproces nauwkeurig in de gaten te houden. Bij een onzorgvuldig fermentatieproces kunnen niet alleen goede, maar ook verkeerde bacteriën groeien.
- Kombucha is tegenwoordig in steeds meer winkels te verkrijgen. Kies bij voorkeur kombucha zonder chemische toevoegingen.
- Omdat kombucha een vrij hoge zuurtegraad heeft, is een maximum van 150 ml per dag aanbevolen.
- Als je een gevoelige maag hebt, wees dan voorzichtig bij het drinken van fris-zure dranken.
- Weet dat kombucha omwille van de vergisting van de suiker een klein percentage (minder dan 0,5%) alcohol bevat.
- Aan sommige kombucha’s worden vruchtensappen toegevoegd met verschillende smaken. Weet dat hierdoor je suikerinname drastisch zal toenemen. Dit kan gaan om 10 tot 15 gram per portie, wat overeenkomt met 2 tot 3 koffielepels.
|
|
