Natuurlijke of farmaceutische ontstekingsremmers

10 mei 2024

medibib-week19-ontstekingsremmers2

Ontstekingsremmer, natuurlijke inflammatoire middelen 


Ontstekingen zijn een natuurlijke reactie van het lichaam op schadelijke prikkels, maar wanneer ze uit de hand lopen, kunnen ze leiden tot verschillende gezondheidsproblemen en pijn, wat een ernstige impact kan hebben op de levenskwaliteit. Voor veel mensen met ontstekingsgerelateerde aandoeningen zoals artritis, spierpijn of inflammatoire darmziekten, zijn medicijnen zoals corticosteroïden en NSAID's (niet-steroïdale ontstekingsremmers) vaak de eerste keuze voor het beheersen van de symptomen. Echter, deze medicijnen brengen vaak bijwerkingen met zich mee en zijn niet altijd geschikt voor langdurig gebruik. Gelukkig zijn er alternatieven in de vorm van natuurlijke ontstekingsremmende middelen die bekend staan om hun vermogen om ontstekingen te verminderen zonder de nadelige effecten van traditionele medicatie. In dit artikel verkennen we de voor- en nadelen van corticosteroïden en NSAID’s versus natuurlijke ontstekingsmiddelen, en kijken naar hoe ze kunnen worden gebruikt als effectieve en veilige opties voor het beheersen van ontstekingsgerelateerde aandoeningen. 


Ontstekingsremmers, ook wel bekend als anti-inflammatoire middelen, zijn stoffen die ontstekingen in het lichaam verminderen of voorkomen. Ontstekingen zijn een natuurlijke reactie van het lichaam op schadelijke stimuli zoals infecties, verwondingen of irritatie, en zijn bedoeld om het lichaam te beschermen en te genezen. Echter, wanneer ontstekingen chronisch worden of overmatig optreden, kunnen ze leiden tot diverse ernstige aandoeningen zoals artritis, hartziekten, en inflammatoire darmziekten. 


Soorten ontstekingsremmers 


  • Niet-steroïde ontstekingsremmende middelen (NSAID's)
    Dit zijn veelgebruikte medicijnen zoals ibuprofen, naproxen en aspirine, die de productie van prostaglandinen remmen, hormoonachtige stoffen die ontstekingen, pijn en koorts veroorzaken. NSAID's worden vaak gebruikt voor de behandeling van pijnlijke aandoeningen zoals artritis, spierpijn, en menstruatiekrampen.

  • Corticosteroïden
    Dit zijn krachtige ontstekingsremmende medicijnen die werken door de immuunrespons te onderdrukken en ontstekingen te verminderen. Ze worden vaak gebruikt voor de behandeling van inflammatoire aandoeningen zoals astma, reumatoïde artritis, en inflammatoire darmziekten.  
  • Biologische ontstekingsremmers
    Deze medicijnen zijn gericht op specifieke eiwitten in het immuunsysteem die betrokken zijn bij ontstekingsreacties. Ze worden vaak gebruikt bij de behandeling van auto-immuunziekten zoals reumatoïde artritis, psoriasis en de ziekte van Crohn. 

  • Natuurlijke ontstekingsremmers
    Dit zijn niet-farmaceutische ontstekingsremmende middelen die niet alleen ontstekingen helpen verminderen, ze hebben vaak ook bijkomende gezondheidsvoordelen zoals een verbetering van de bloeddruk, het cholesterolgehalte en het algemeen welzijn. 

Het is echter belangrijk om te weten dat het gebruik van farmaceutische ontstekingsremmers gepaard kan gaan met bijwerkingen en risico's, vooral bij langdurig gebruik of in hoge doses. 


Wat zijn de nadelen van NSAID's?


  • Maagdarmproblemen zoals maagirritatie en maagzweren die kunnen leiden tot symptomen zoals maagpijn, brandend maagzuur, misselijkheid, braken en bloedingen in het maagdarmkanaal. 
  • Nierproblemen zoals een verminderde nierfunctie, nierbeschadiging en nierfalen. Mensen met bestaande nierproblemen en/of hoge bloeddruk lopen een verhoogd risico. 
  • Hartproblemen zoals hartaanvallen en beroertes, vooral verhoogd bij mensen die al een verhoogd risico hebben op hartaandoeningen. 
  • Hoge bloeddruk, vooral bij hoge doses 
  • Allergische reacties, variërend van milde huiduitslag tot ernstige reacties zoals anafylaxie, een levensbedreigende allergische reactie. 
  • Interacties met andere medicijnen zoals bloedverdunners, corticosteroïden en sommige antidepressiva, wat de effectiviteit van deze medicijnen kan verminderen of bijwerkingen kan veroorzaken. 
  • Verhoogd risico op bloedingen vanwege hun bloedverdunnend effect, vooral in combinatie met andere antistollingsmiddelen. 

Hoewel NSAID's effectief zijn bij het behandelen van pijn en ontsteking, is het belangrijk om ze met de nodige voorzichtigheid te gebruiken en de aanbevolen dosering niet te overschrijden. Wie regelmatig NSAID’s gebruikt laat zich best opvolgen door een arts. 


Wat zijn de nadelen van corticoïden? 

  • Botverlies omdat langdurig gebruik kan leiden tot verlies van botdichtheid (osteoporose) en het risico op fracturen verhoogt. 
  • Verhoogd risico op infecties omdat ze het immuunsysteem onderdrukken, waardoor het lichaam vatbaarder wordt voor infecties zoals verkoudheden, griep en andere infecties. 
  • Gewichtstoename vooral rond de buikstreek omdat ze de eetlust kunnen verhogen. 
  • Hoge bloeddruk door langdurig gebruik, wat het risico op hartaandoeningen en beroertes kan verhogen. 
  • Suikerziekte door een verhoogde bloedsuikerspiegel (diabetes) met een verhoogd risico op insulineresistentie als gevolg. 
  • Stemmingswisselingen en mentale effecten zoals angst, slapeloosheid en zelfs depressie kan bij sommige mensen optreden. 
  • Oogproblemen door langdurig gebruik zoals vertroebeling van de ooglens (staar) en verhoogde druk in het oog (glaucoom). 
  • Huidproblemen zoals het dunner worden van de huid, wat kan leiden tot het uitrekken van de huid (striae), acne en verhoogde vatbaarheid voor infecties. 
  • Spierzwakte wat het risico verhoogt op spierscheuren. 

Het is belangrijk om deze mogelijke bijwerkingen te bespreken met je arts voordat hij/zij corticosteroïden voorschrijft omdat in sommige gevallen de voordelen van het gebruik niet opwegen tegen de mogelijke risico's. Tenzij de aandoening zo ernstig is dat ze levensbedreigend kan zijn. 


De kracht van natuurlijke ontstekingsremmers als mogelijke alternatieven


Ben je op zoek naar natuurlijke alternatieven voor corticosteroïden en NSAID's? De natuur biedt verschillende opties met ontstekingsremmende eigenschappen die kunnen helpen bij het verlichten van pijn en ontsteking. Hier zijn enkele voorbeelden: 
  • Kurkuma 
    Dit gele kruid, dat veel wordt gebruikt in de Aziatische keuken, bevat het actieve bestanddeel curcumine. Zoals we reeds uitgebreid zagen in een vorig artikel, is deze verbinding gezegend met krachtige ontstekingsremmende eigenschappen. Er is aangetoond dat kurkuma het vermogen heeft om ontstekingsmarkers te verminderen, de activiteit van ontstekingsbevorderende enzymen te remmen en pijn te verzachten bij aandoeningen zoals artritis, inflammatoire darmziekte en zelfs bepaalde vormen van kanker. 

  • Gember
    Deze veelzijdige wortel met zijn kenmerkende smaak, wordt al eeuwenlang gebruikt om zijn medicinale eigenschappen. Vooral zijn bioactieve stof gingerol staat bekend om zijn sterke ontstekingsremmende en pijnstillende eigenschappen. Studies hebben aangetoond dat gember effectief kan zijn bij het verlichten van pijn en ontsteking geassocieerd met artritis, spierpijn na intensieve training en menstruatiekrampen. 

  • Groene thee
    Deze plant is een rijke bron van antioxidanten en polyfenolen, zoals epigallocatechinegallaat (EGCG), die ontstekingsremmende eigenschappen hebben. Het regelmatig drinken van groene thee kan helpen ontstekingen te verminderen en het risico op chronische ziekten te verlagen. Bovendien heeft groene thee aangetoond dat het de gezondheid van het hart verbetert, het cholesterolgehalte verlaagt en de bloeddruk vermindert. 

  • Bosbessen
    Zij behoren tot de meest voedzame bessen en zijn rijk aan antioxidanten, waaronder anthocyanen. Deze verbindingen hebben sterke ontstekingsremmende eigenschappen en kunnen het lichaam helpen beschermen tegen de schadelijke effecten van vrije radicalen. Het regelmatig consumeren van bosbessen kan helpen bij het beheersen van ontstekingsgerelateerde aandoeningen zoals artritis, diabetes en hartziekten. 

  • Omega-3 vetzuren
    Deze vetzuren, die voornamelijk voorkomen in vette vis zoals zalm, makreel en sardines, hebben krachtige ontstekingsremmende eigenschappen. Hun werking is gebaseerd op de remming van de productie van ontstekingsbevorderende moleculen (prostaglandines). Op die manier kunnen ze helpen om ontstekingen en pijn te verminderen bij aandoeningen zoals vasculaire ontsteking die een belangrijke risicofactor vormt voor hartziekten en hartaanvallen, maar ook artritis en inflammatoire darmziekten. Mensen met bloedingsstoornissen en/of die bloedverdunners gebruiken dienen echter wel voorzichtig te zijn met overmatig gebruik van omega-3-vetzuren en bespreken hun voornemen best eerst met hun arts. 

  • SAM-e 
    S-adenosylmethionine (SAM-e) is een stof die van nature uit door het lichaam aanmaakt wordt en een belangrijke rol speelt in de epigenetische regulatie van de genen. SAM-e wordt soms voorgeschreven bij depressie, artritis, artrose, fibromyalgie en bepaalde leveraandoeningen waarbij ontsteking en/of pijn een rol kan spelen. Wees echter voorzichtig met SAM-e en raadpleeg eerst je arts omdat het kan interageren met verschillende andere medicijnen. Bij hoge doses kan SAM-e diarree, winderigheid en/of misselijkheid veroorzaken. Overschrijd dus nooit de aanbevolen, voorgeschreven doses. 

  • Boswellia   
    Boswellia is een plantaardig voedingssupplement dat toegepast kan worden bij zowel pijn als ontstekingen. Maar ook om kraakbeenverlies te helpen verminderen en auto-immuunsymptomen te helpen omkeren. Het effect is vrij snel merkbaar, bij artrose merk je al een verschil na 5 dagen. Hoewel boswellia meestal veilig is en weinig bijwerkingen heeft, kunnen sommige mensen toch last hebben van maagpijn en gastro-intestinale problemen zoals diarree. Echter, in combinatie met curcumine wordt het beter verdragen dan de NSAID Diclofenac. 

  • Zink 
    Sommige onderzoeken suggereren dat zink naast zijn antioxidante werking ook een krachtige ontstekingsremmer is. Mensen met zinkgebrek hebben meer kans op artritis, wat wijst op een verband tussen zinkgebrek, ontsteking en pijn. Houd er wel rekening mee dat zink kan interfereren met calcium, diuretica en bepaalde antibiotica. 

  • Bromelaïne
    Dit enzym dat van nature voorkomt in ananas heeft ontstekingsremmende eigenschappen en kan ontstekingen en pijn helpen verminderen bij aandoeningen zoals artritis en sportblessures. 

  • Knoflook
    Dankzij zijn zwavelverbindingen heeft knoflook ontstekingsremmende eigenschappen. 

  • Olijfolie
    Dankzij de ontstekingsremmende verbinding oleocanthal kan een dagelijkse portie extra vierge olijfolie helpen bij het verbeteren van de symptomen bij inflammatoire aandoeningen zoals artritis. 


Conclusie 

Hoewel natuurlijke alternatieven kunnen helpen bij het verminderen van ontstekingen en pijn, is het belangrijk om op te merken dat ze mogelijk niet zo krachtig zijn als farmaceutische medicijnen zoals corticosteroïden en NSAID's. Mensen met ernstige of chronische aandoeningen moeten altijd advies inwinnen bij hun arts of zorgverlener voordat ze natuurlijke supplementen of remedies gebruiken als alternatief voor voorgeschreven medicijnen.