Reisapotheek – Medicijnen, verband, hygiëne op vakantie

21 juni 2024

medibib-week25-reisapotheek2

Reisapotheek: wat breng ik mee op vakantie?


Of je nu een avontuurlijke trektocht plant, een ontspannen strandvakantie, een sportieve skivakantie in de bergen, een verre reis naar een tropisch land of een zakenreis, wees goed voorbereid en stel een goed bedachte reisapotheek samen. De juiste medicijnen bij de hand hebben kan een wereld van verschil maken wanneer je onderweg geconfronteerd wordt met gezondheidsproblemen. Vergeet hierbij zeker ook niet om rekening te houden met een aantal cruciale vragen: ga je onder volwassenen weg of reizen ook je kinderen mee? Op welke manier ga je op reis en waar ga je overnachten? Ben je zwanger, heb je last van gezondheidsproblemen of heb je bepaalde vaccinaties nodig? In dit artikel proberen we de medische aspecten te bespreken en een checklist samen te stellen met medicijnen en gezondheidsartikelen die je zeker niet mag vergeten in je reisapotheek.


Wat moet je regelen voor je vertrekt?

Binnenkort is het zover. Die mooie reis of vakantie waar je zolang naar uitgekeken hebt, komt dichterbij. Bereid je echter goed voor om onverwachte medische problemen te voorkomen en te genieten zonder zorgen. Hieronder een checklist die je daarbij kan helpen: 

  • Bestel tijdig je Europese Ziekteverzekeringskaart bij je ziekteverzekering en kijk of je bestemming wordt gedekt. Zo niet, zorg voor een reisbijstandsverzekering bij een privéverzekeraar. 
  • Ga na of het reisadvies van de Federale Overheidsdienst Buitenlandse Zaken gunstig is voor je eindbestemming. Bij een negatief reisadvies ben je immers niet gedekt door de reisbijstandsverzekering van je ziekenfonds.
  • Heb je tijdelijke verblijfsdocumenten nodig? Raadpleeg je ziekteverzekering. 
  • Neem voldoende medicijnen mee voor de volledige reisperiode en voor alle zekerheid voor de week die erop volgt. Bestel de medicijnen op tijd bij je apotheek.
  • Controleer de houdbaarheidsdatum van je medicijnen en gezondheidsproducten voordat je op reis vertrekt. 
  • Vraag bij je apotheek een overzicht van je persoonlijke medicijnen (medicijnpaspoort) aan. Hierin staan alle gegevens over jouw medicatie en over andere medische aspecten zoals allergieën, wat handig kan zijn als je op je reisbestemming naar de dokter of apotheek moet. Let op, het medicijnpaspoort is geen geldig reisdocument voor de douane. Lees hierover meer onder het de paragraaf ‘Opiumwetgeving’. 


Ik ga op reis en neem mee in mijn reisapotheek …

Naast een reeks basisproducten is de inhoud van je reisapotheek sterk persoonlijk en afhankelijk van je bestemming en de duur van je reis. Hieronder een overzicht, aangevuld met tips en adviezen die je kunnen helpen bij het samenstellen van een reisapotheek afgestemd op je persoonlijke noden en behoeften.


Basisbenodigdheden voor elke reisapotheek 

  • Pijnstillers en koortswerende middelen
    - Paracetamol tegen pijn en koorts 
    - Ibuprofen tegen pijn, ontstekingen en koorts (niet geschikt bij bepaalde medische aandoeningen)
    - Koortsthermometer 

  • Hulpmiddelen spijsvertering
    - Antacida (maagzuurremmers)
    - Loperamide tegen diarree ORS (Orale Rehydratiezouten) tegen uitdroging door diarree
    of overmatig zweten
    - Laxeermiddel tegen verstopping (constipatie) zoals lactulose of bisacodyl
    - Antibiotica zoals azithromycine als noodbehandeling bij mogelijke maagdarminfecties. Bespreek dit met je huisarts voor je vertrek. 

  •  Antihistaminica
    - Cetirizin of Loratadine tegen allergieën en hooikoorts 
    Hydrocortisoncrème tegen huidallergieën en jeuk 

  • Antiseptica en wondverzorging
    - Desinfectiemiddel voor het reinigen van wonden
    - Pleisters, steriele gaasjes en verband om kleine snijwonden en schaafwonden te verzorgen
    - Pincet en kleine schaar om splinters en doornen te verwijderen en verband te knippen
    - Bescherming tegen blaren
    - Oogdruppels
    - Desinfecterende handgel voor handhygiëne wanneer water en zeep niet voorhanden zijn  

  • Reisziekte
    - Reisziektepillen zoals meclozine of cinnarizine
    - Middel tegen hoogteziekte voor als je op meer dan 3000 meter hoogte verblijft, zoals Acetazolamide 

  •  Zonbescherming en huidverzorging
    - Zonnebrandcrème (hoge SPF) om zonnebrand te voorkomen 
    - Lippenbalsem met uv-filter
    - Aftersun lotion of aloë-vera-gel om de huid te verzachten na blootstelling aan de zon

  • Insectenwerende middelen
    - Insectenafweermiddel
    - Insectenzalf
    - Tekentang
    - Mentholgel tegen de jeuk
    - Pompje om het gif van bijvoorbeeld een wespensteek uit te zuigen, waardoor het zich niet kan verspreiden zodat de jeuk wegblijft 

  • Diversen
    - Condooms en anticonceptie
    - Geneesmiddel tegen keelpijn
    - Neusspray of neusdruppels tegen oorpijn in het vliegtuig of een verstopte neus
    - Snoepjes of kauwgom tegen oorpijn in het vliegtuig
    - Middel tegen huid- en voetschimmel zoals terbinafine (Lamisil) of Miconazol
    - Oordoppen en een oogmasker voor een goede nachtrust
    - Multivitaminen voor ondersteuning van je gezondheid tijdens je reis
    - Mondmaskers als eerste bescherming tegen besmettelijke ziekte  

Reisapotheek voor risicolanden en avontuurlijke reizen 

  • Tropische bestemmingen
    - Malariapillen (enkel op voorschrift) indien nodig en afhankelijk van de bestemming. Bespreek de noodzaak met je huisarts.
    - Muskietennet
    - DEET-insectenwerende middelen om je te beschermen tegen muggenbeten
    - Middel om niet-drinkbaar water te ontsmetten (bv. chloramine)
  • Andere risicobestemmingen
    - Antibiotica (enkel op voorschrift)
    - Steriele injectienaalden 

Mocht je nog vragen hebben over de inhoud van je reisapotheek in functie van je reisbestemming en/of eigen behoefte, raadpleeg dan zeker je apotheker of huisarts. Zij kunnen je helpen om een reisapotheek samen te stellen op jouw maat! 



Wat als je persoonlijke medicatie moet meebrengen


  • Als je dagelijks voorgeschreven medicijnen moet innemen, zorg er dan voor dat je voldoende voorraad meehebt. Sommige geneesmiddelen zijn niet beschikbaar of hebben een andere naam in het buitenland. 
  • Neem je medicatie mee in de originele verpakking samen met de bijsluiterNeem ook een kopie van je voorschrift(en) mee. Zo is het bij een douanecontrole duidelijk welke geneesmiddelen je bij je hebt. 
  • Neem een medische verklaring of geneesmiddelenoverzicht mee waarop de generische namen van de medicijnen die je moet nemen vermeld staan. Dit is handig als je ter plaatse een arts moet raadplegen, als je je medicijnen verliest of als je je voor een douanecontrole moet verantwoorden. 
  • Is je medicatie in het land van bestemming verboden, zorg er dan zeker voor dat je een officiële verklaring van je arts meehebt. Denk hierbij aan sterke pijnstillers, rustgevende middelen, ADHD-medicatie en medicinale cannabis. Gebruik van dergelijke medicatie is enkel toegestaan op doktersvoorschrift
  • Reis je met het vliegtuig, neem al je medicijnen mee in je handbagage. Mocht je koffer even op zich laten wachten of zoek geraken, dan heb je alles steeds bij de hand. Bovendien kan het erg koud worden in het bagageruim waardoor sommige medicijnen onbruikbaar worden. 
  • Neem altijd een extra verpakking mee voor het geval je er een zou verliezen of door een technisch probleem langer moet blijven. 
  • Bewaar je medicatie op je eindbestemming op een droge, koele plaats en buiten het bereik van kinderen. Moeten je medicijnen in de koelkast bewaard worden, zet ze dan in een apart vakje. Sommige medicijnen mogen niet bij te hoge of te lage temperatuur bewaard worden. Laat ze nooit in een auto liggen als het warm of erg koud is. Zalven, crèmes en zetpillen kunnen smelten of bevriezen en daardoor onbruikbaar worden. 
  • Houd er rekening mee dat in sommige landen nepgeneesmiddelen verkocht worden. Koop daarom enkel medicijnen in betrouwbare apotheken. 
  • Als je spuiten mee moet nemen, heb je voor vliegreizen altijd een door je arts ondertekende verklaring nodig. 


Medicijnpaspoort 

Als je op reis gaat, is het handig om een medicijnpaspoort mee te nemen. Hierop staat een overzicht van de medicijnen die je gebruikt, op stofnaam en op merknaam. Mocht je in het buitenland een arts moeten raadplegen of je medicijnen kwijtraken, kun je met je medicijnpaspoort aantonen welke medicijnen je gebruikt. Een medicijnpaspoort kun je aanvragen bij je apotheek. Vraag aan je behandelende arts om deze lijst en de dosering indien nodig ook samen met jou te vertalen naar het Engels zodat de artsen en apotheken in het buitenland begrijpen waarover het gaat. Neem ook het telefoonnummer van je (huis)arts of apotheek mee, voor noodgevallen of als je vragen hebt over je medicijnen. 


Medicijnen onder de Opiumwet

Voor medicijnen die vallen onder de Opiumwet, heb je afhankelijk van je bestemming, een Schengenverklaring of een andere medische verklaring nodig. Denk hierbij aan medicijnen tegen ADHD, zoals methylfenidaat (Ritalin), sterke pijnstillers, of slaap- en kalmeringsmiddelen zoals oxazepam en temazepam. Je apotheek kan voor jou controleren of je medicijnen onder deze Opiumwet vallen en hiervoor een verklaring opmaken. Denk eraan, in sommige landen, zoals de Verenigde Arabische Emiraten en Saoedi-Arabië, gelden zware straffen voor de illegale import van dergelijke medicijnen.  

Reisbestemmingen waarvoor vaccinaties nodig zijn

Informeer je op tijd bij je huisarts of je voor je bestemming bepaalde vaccinaties nodig hebt. Doe dit minstens 3 maanden voor je vertrek. Je arts kan dan nagaan of de vaccins die je al gekregen hebt nog voldoende werkzaam zijn en zal indien nodig de vaccinatie herhalen. Daarbij zal je arts nagaan welke specifieke vaccinaties je nodig hebt voor bepaalde reisbestemmingen. Denk hierbij aan vaccins tegen de gele koorts, hepatitis A en B, buiktyfus, cholera en tekenencefalitis. Sommige vaccins, zoals tegen gele koorts, kunnen enkel in een erkend centrum voor reisgeneeskunde toegediend worden.  


Hygiënische gezondheidstips voor op reis 

  • Drink voldoende water
     In de tropen worden echter veel besmettelijke ziekten zoals buiktyfus en diarree verspreid via o.a. parasieten in drinkwater en voedsel. Twijfel je aan de plaatselijke hygiëne of staat je vakantiebestemming bekend om zijn ondrinkbaar kraantjeswater? Kook het water dan eerst voor je het gebruikt of koop flessenwater. 

  • Weet wat je eet
    Let op als je onderweg op drukke wegen beslist eten te kopen van een of andere foodtruck. Weet dat wij het voedsel van dergelijke voedselkraampjes niet gewend zijn en hiervan ernstig ziek kunnen worden. 

  • Bescherm je tegen de zon
    Zoek voldoende schaduw op en draag beschermende kledij en een zonnebril. Smeer je regelmatig en voldoende dik in met zonnecrème met een goede uv-A en uv-B-filter. 



Conclusie 

Een goed voorbereide reisapotheek kan kleine ongemakken snel verhelpen en zelfs serieuze gezondheidsproblemen voorkomen. Door zorgvuldig te plannen en de juiste items mee te nemen, kun je met een gerust hart op reis gaan, wetende dat je klaar bent voor onverwachte situaties. Veilig reizen begint met een goede voorbereiding, en je reisapotheek is een essentieel onderdeel daarvan.