Verkoudheid – Symptomen, oorzaken & wat eraan doen
Wat verstaan we onder verkoudheid?
De binnenzijde van de neus is bekleed met slijmvlies dat bestaat uit bloedvaten en slijmproducerende klieren. Bij een gezonde persoon wordt er net genoeg slijm aangemaakt om de neus aangenaam vochtig te houden. Slijm werkt als een beschermende laag tegen virussen en bacteriën.Bij een verkoudheid echter, is het slijmvlies in de neus, de bijholten en de keel ontstoken. Verkoudheid wordt veroorzaakt door besmetting met een verkoudheidsvirus.
Wat zijn de symptomen van een verkoudheid?
De symptomen van een verkoudheid treden 2 tot 3 dagen na een infectie op. De ontsteking veroorzaakt een hogere slijmproductie (snot) in de neus en in de keel. De meest voorkomende klachten zijn:- Lopende neus
- Verstopte neus
- Niezen
- Verminderde reuk
- Keelpijn en/of heesheid
- Hoesten
- Hoofdpijn
- Drukgevoel op de kaken
- Oorpijn (als het virus via de buis van Eustachius vanuit de neus in het oor terechtkomt)
- Oorsuizen (als de buis van Eustachius verstopt geraakt door de ontsteking)
- Volwassenen hebben over het algemeen geen of weinig koorts (max. 38,5 °C). Kinderen daarentegen kunnen meer koorts doen.
Een verkoudheid duurt normaal gezien niet langer dan een week. Zijn de verschijnselen na 10 dagen nog niet verdwenen, dan is er iets anders aan de hand en contacteer je best je huisarts.
Wat zijn de oorzaken van een verkoudheid?
Verkoudheid ontstaat door een virus. Wanneer het virus via de neus binnenkomt, wordt het met het slijm meegevoerd naar de neuskeelholte. Het slijmvlies in de neuskeelholte is zeer gevoelig voor verkoudheidvirussen. Bij uitbreiding van het virus ontstaan uiteindelijk de boven beschreven klachten.Diverse soorten virussen kunnen een verkoudheid veroorzaken. Ben je verschillende keren na elkaar verkouden, dan gaat het wellicht steeds om een ander virus.
Verkoudheidsvirussen verspreiden zich gemakkelijk via vochtdruppeltjes:
- Uitgeademde lucht
Bij het uitademen komen er vochtpartikeltjes (aerosol) in de lucht. Bij een verkoudheid dragen die druppeltjes virussen met zich mee. Als mensen dicht bij elkaar staan in slecht geventileerde ruimtes (openbaar vervoer, kantoor, school, wachtzaal, wachtrij winkel, kinderdagverblijf, enz.) ademen ze elkaars uitgeademde lucht weer in en kunnen zo besmet geraken.
- Via de handen
Bij het niezen, hoesten, neus snuiten of aan je neus peuteren komen er virussen op je handen terecht. Wanneer je elkaar de hand geeft, een voorwerp aan iemand geeft of iets aanraakt waar iemand op gehoest of geniest heeft, kun je elkaar ook besmetten met het verkoudheidsvirus.
Wat is het verschil tussen een verkoudheid, griep en covid-19?
Covid-19 wordt veroorzaakt door een coronavirus, griep door het influenzavirus. Beide soorten virussen zijn gevaarlijker dan de verkoudheidsvirussen. Griep en Covid-19 gaan immers gepaard met ernstige ziektesymptomen zoals hoge koorts, hoesten, spierpijn, hoofdpijn en een flink ziek gevoel. Griep en covid-19 kunnen leiden tot ernstige complicaties zoals longontsteking en zelfs tot de dood. Zijn de symptomen van je verkoudheid ernstig en gaan ze na enkele dagen niet over, contacteer dan zeker je arts.Kan koude een verkoudheid veroorzaken?
In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, is er geen wetenschappelijk bewijs dat aantoont dat koude een verkoudheid kan veroorzaken. Waarom worden we dan soms verkouden nadat we het koud gehad hebben? Dit zou kunnen verklaard worden door een verminderde weerstand door afkoeling, waardoor je gevoeliger wordt voor een circulerend verkoudheidsvirus in je omgeving. En omdat het in de herfst en in de winter kouder wordt en er in die periode meer mensen samen binnen zitten (school, restaurants in plaats van terrasjes, indoor activiteiten), worden de verkoudheidsvirussen ook gemakkelijker verspreid.Wat kun je doen om een verkoudheid te voorkomen?
Door het coronavirus zijn we intussen flink getraind geraakt om virale infecties te vermijden. Dezelfde maatregelen gelden om een gewoon verkoudheidsvirus te voorkomen: was of ontsmet regelmatig je handen, hoest in de plooi van je arm, gebruik papieren zakdoekjes en gooi die onmiddellijk weg, houd afstand van elkaar en vermijd contacten als je zelf verkouden bent.Wat kun je zelf doen als je een verkoudheid hebt opgelopen?
Tegen een verkoudheidsvirus bestaan geen medicijnen. Wel kun je een aantal dingen doen om de symptomen te verlichten zoals:- 3x per dag gedurende een kwartiertje stomen boven een kom heet (niet kokend) water
- Neusdruppels met zout water kunnen verlichting geven bij een verstopte neus. Los hiervoor zelf een theelepel zout op in een glas lauw water of koop een kant-en-klare spray of druppels met zoutoplossing bij je apotheek.
- Snuit regelmatig je neus met een papieren zakdoekje die je erna onmiddellijk wegwerpt. Doe dit niet te hard om het slijm niet naar je bijholten te snuiten. Een bijholteontsteking (sinusitis) kan pijnlijk zijn en is moeilijker te genezen.
- Probeer roken te vermijden. De klachten houden immers langer aan bij roken.
Bestaan er geneesmiddelen tegen een verkoudheid?
Een gewone verkoudheid gaat vanzelf over. Geneesmiddelen zijn dan ook niet nodig.Mochten de bovenstaande middelen niet voldoende verlichting geven, dan kun je eventueel Otrivine (druppels of spray) gebruiken. Dit vermindert de zwelling van het slijmvlies zodat je beter door je neus kunt ademen. Langdurig gebruik kan echter de slijmvliezen beschadigen.
Weet ook dat antibiotica NIET helpen tegen een verkoudheid. Antibiotica werken enkel tegen bacteriën en niet tegen virussen.
Wanneer moet je een arts contacteren?
Voor een gewone verkoudheid hoef je niet naar je huisarts te gaan. In normale omstandigheden raden we aan om een arts te contacteren wanneer bij een verkoudheid je slijm geel/groen wordt, je langdurig hoge koorts hebt en/of je verkoudheidsklachten langer dan 10 dagen aanhouden.Omwille van de huidige coronasituatie is het echter verstandig om alert te zijn bij volgende symptomen:
- Je ademhaling is sneller of gaat moeilijker
- Je ademhaling gaat gepaard met een piepend of ruisend geluid
- Je voelt je steeds zieker worden
- Je twijfelt of je klachten te wijten zijn aan een verkoudheid
- Je hebt langer dan 5 dagen koorts boven de 38 °C
- Nadat je koorts een paar dagen gedaald is, krijg je opnieuw koorts
