Zijn hoestsiropen een wondermiddel?
Zin en onzin van hoestsiropen
Hoesten is een van de meest voorkomende symptomen waarmee mensen naar de apotheek of naar de huisarts gaan. Hoesten is vaak hinderlijk, het kan je nachtrust verstoren en heeft invloed op de kwaliteit van je dagelijkse leven. Veel mensen grijpen naar hoestsiropen in de hoop op snelle verlichting. Maar hoe effectief zijn deze middelen eigenlijk? Zijn ze echt nodig, of kun je net zo goed een glas warme thee met honing nemen? Laten we de zin en onzin van hoestsiropen onder de loep nemen.
Wat is een hoestsiroop?
Een hoestsiroop is een veelgebruikt vloeibaar geneesmiddel dat specifiek samengesteld is om hoest te verlichten en de symptomen van een verstopte of geïrriteerde keel te verzachten. Hoest kan verschillende oorzaken hebben, zoals verkoudheid , griep , allergieën of infecties van de luchtwegen. Er bestaan dan ook verschillende vormen van hoest zoals een droge hoest, een prikkelhoest of een hoest waarbij veel slijm vrijkomt (productieve hoest). Afhankelijk van de oorzaak en de soort hoest, bevatten hoestsiropen actieve ingrediënten die helpen de hoestreflex te verminderen, de symptomen te verzachten zoals het slijm verdunnen of de keel kalmeren. Hoewel heel wat hoestsiropen vrij verkrijgbaar zijn, heb je voor sterkere hoestmiddelen een voorschrift nodig.
Soorten hoestsiropen
Er zijn verschillende soorten hoestsiropen, die ingezet kunnen worden naargelang het type hoest, de oorzaak en de symptomen:
Hoestonderdrukkers
- Hoestonderdrukkende siropen (antitussiva) dempen of
onderdrukken de hoestreflex in de hersenen, waardoor de
drang om te hoesten vermindert. Ze zijn geschikt voor een
droge, niet-productieve hoest waarbij geen slijm
geproduceerd wordt. Het gaat hier dus voornamelijk om een
droge hoest die zorgt voor irritatie en ongemak. Dergelijke
hoestsiropen bevatten meestal werkzame stoffen zoals:
- Dextromethorfan
, een veel gebruikte hoestdemper die de hoestreflex
onderdrukt zonder de ademhaling te belemmeren.
- Codeïne, een sterkere hoestsiroop die werkt door de
hoestprikkel te blokkeren in de hersenen. Dit
hoestondrukkend middel dat ook verkrijgbaar is in pilletjes,
kan enkel op voorschrijft verkregen worden
- Plantenextracten op basis van bijenwas , tijm , of marshmallowwortel kunnen ook ingezet worden vanwege hun verzachtende werking.
Slijmoplossers
Slijmoplossende hoestsiropen (expectorantia) helpen bij een productieve hoest door het slijm in de luchtwegen dunner te maken, zodat het gemakkelijker opgehoest kan worden. Een productieve hoest komt vaak voor bij een bronchitis, een verkoudheid of een longontsteking. Slijmoplossende hoestsiropen bevatten meestal werkzame stoffen zoals:-
Acetylcysteïne is een doeltreffende slijmverdunner, ook in geval van taai slijm zoals bij COPD en astma .
-
Broomhexine wordt nog vaak voorgeschreven als slijmoplossend middel omdat deze hoestsiroop het taai slijm minder visceus maakt, zodat het makkelijker opgehoest kan worden. Dit middel heeft wel wat bijwerkingen.
-
Guaifenesine wordt ingezet bij acute bovenste luchtwegaandoeningen en helpt om diepgeworteld slijm bij een productieve hoest los te maken en de luchtwegen vrij te maken.
-
Natuurlijke ingrediënten zoals kamille en anijs helpen de luchtwegen te verzachten en het hoesten minder irritant maken.
Sommige hoestsiropen bevatten een combinatie van hoestonderdrukkende en slijmoplossende werkzame stoffen en kunnen daardoor gebruikt worden bij hoestklachten die zowel droog als met slijm gepaard gaan.
Hoestsiropen op basis van kruiden
Voor wie de voorkeur geeft aan natuurlijke ingrediënten zijn hoestsiropen met kruiden zoals tijm , honing , propolis , eucalyptus of zoethout een alternatief dat zeker het overwegen waard is. Deze ingrediënten worden al van oudsher traditioneel gebruikt om hoest te verlichten en de keel te verzachten.
Wat is de zin van hoestsiropen?
Hoewel de effectiviteit van hoestsiropen vaak het onderwerp van discussie vormt, is er intussen toch wetenschappelijk bewijs dat sommige werkzame stoffen in hoestsiropen onder bepaalde omstandigheden nuttig kunnen zijn zoals:
-
Bij een droge hoest die je slaap verstoort en om de keel te verzachten.
-
Bij een vastzittende hoest met veel slijm om het slijm op te lossen zodat het gemakkelijker opgehoest kan worden.
-
Hoewel hoest bij virale infecties van de bovenste luchtwegen, zoals verkoudheid of griep meestal vanzelf overgaat zonder medicatie, kan een hoestsiroop ingezet worden als tijdelijke ondersteunende behandeling om de irritatie en de hoesprikkel te verminderen, de keel te verzachten en het ongemak te verlichten.
Gebruik hoestsiropen nooit langer dan aanbevolen in de bijsluiter,
tenzij een arts anders adviseert. Bij ernstige of aanhoudende hoest
is het altijd raadzaam om een arts te raadplegen.
Wat is de onzin van hoestsiropen?
Hoewel hoestsiropen populair zijn, is hun effectiviteit vaak beperkt, en soms zelfs twijfelachtig:
-
Bij virale infecties
De meeste hoestklachten worden veroorzaakt door virussen, zoals verkoudheid of griep . Hoestsiropen genezen de oorzaak van de hoest niet, maar maskeren slechts de symptomen. Het onderdrukken van de hoest kan in dergelijke gevallen meer kwaad doen dan goed omdat de virussen dan langer in het lichaam blijven zitten.
-
Bij kinderen
Onderzoek heeft aangetoond dat hoestsiropen weinig tot geen effect hebben bij kinderen jonger dan zes jaar. Sommige ingrediënten kunnen bij hen zelfs schadelijk zijn.
-
Placebo-effect
Het gevoel van verlichting na het innemen van een hoestsiroop kan deels te maken hebben met het placebo-effect. Dit wil zeggen dat de verbetering vooral te danken is aan het geloof in de werking van het middel.
-
Overdosering en bijwerkingen
Onjuist gebruik van hoestsiropen kan leiden tot bijwerkingen zoals slaperigheid, duizeligheid, misselijkheid of een verhoogde hartslag. Bij overmatig gebruik kunnen sommige stoffen zelfs verslavend werken.
Mogelijke alternatieven voor hoestsiropen
Als hoestsiropen niet altijd zinvol zijn, dan kun je beter natuurlijke remedies en behandelingen uit grootmoeders tijd toepassen zoals:
-
Honing is een van de beste natuurlijke remedies voor de hoest. Dit bijenproduct heeft niet alleen een verzachtende werking op de keel maar ook sterk antibacteriële eigenschappen.
-
Hydratatie door veel water te drinken helpt om het slijm dunner te maken.
-
Stoominhalatie werkt niet alleen ontspannend, het helpt om de luchtwegen te openen en het slijm los te maken.
-
Rust is altijd een goede remedie om je lichaam de tijd te geven zicht te herstellen, vooral bij virale infecties.
Veiligheidsrichtlijnen bij het gebruik van hoestsiropen
Hoewel hoestsiropen vaak zonder voorschrift te verkrijgen zijn, is het belangrijk dat je ze op een correcte manier gebruikt. Houd daarom rekening met onderstaande veiligheidsmaatregelen:
-
Dosering
Lees altijd de bijsluiter voor gebruik en houd je aan de voorgeschreven dosering. Overmatig gebruik kan immers leiden tot bijwerkingen zoals slaperigheid, maagklachten zoals misselijkheid, een allergische reactie, een versnelde hartslag en zelfs verslaving.
-
Kinderen
Niet alle hoestsiropen zijn geschikt voor kinderen jonger dan zes jaar. Meer bepaald hoestsiropen op basis van codeïne, mogen zeker niet aan jonge kinderen toegediend worden. Raadpleeg daarom altijd eerst een arts of apotheker voordat je eender welke hoestsiroop aan een kind gaat geven.
-
Duurtijd van het gebruik
Hoest is vaak een tijdelijk symptoom. Langdurig gebruik van hoestsiropen kan leiden tot bijwerkingen, zoals constipatie (bij codeïne) of gewenning.
-
Combinaties
Gebruik nooit meerdere geneesmiddelen met dezelfde werkzame stoffen om overdosering te voorkomen.
Wanneer moet je een arts raadplegen?
Bij aanhoudende hoestklachten, vooral als de hoest gepaard gaat met koorts, kortademigheid of pijn op de borst, is het belangrijk om een arts te raadplegen. Hoewel hoesten meestal onschuldig is en vanzelf overgaat, is hoesten een teken van een ernstige aandoening zoals een bronchitis of een longontsteking. Aarzel niet om een arts in te schakelen in volgende gevallen:
-
Bij hoesten die langer dan drie weken aanhoudt.
-
Bij bloed in het sputum of een piepende ademhaling.
-
Bij koorts en ernstige benauwdheid.
-
Als de hoest veroorzaakt wordt door een onderliggende aandoening zoals astma , COPD of een longontsteking.
Conclusie
Hoestsiropen kunnen in sommige gevallen de symptomen van hoest helpen verlichten, maar het is belangrijk om de juiste hoestsiroop te kiezen afhankelijk van het type hoest. Droge hoest kan vaak behandeld worden met een hoestsiroop die de hoest onderdrukt, terwijl hoest met slijm baat heeft bij een slijmoplossend middel. Weet echter dat een hoestsiroop zeker geen wondermiddel is omdat ze de eigenlijke oorzaak meestal niet aanpakken. Overweeg natuurlijke alternatieven om verlichting te geven en raadpleeg altijd een arts als de hoest aanhoudt of gepaard gaat met ernstige symptomen. Onthoud dat hoesten vaak een natuurlijk proces is waarmee het lichaam zichzelf beschermt en reinigt.
